Film oparty został na reporterskiej prozie autorstwa Mariana Brandysa. Akcja rozgrywa się na Mazurach w eksperymentalnej stadninie koni. Główny bohater będący twardo stąpającym po ziemi weteranem powstania warszawskiego próbuje przygotować stado tarpanów do samodzielnego życia na wolności. Reżyser jednak bardziej skupia się na postawie życiowej kierownika stadniny, który postanowił odizolować się od realnego życia i otaczającego go zgiełku i wybrał samotne życie pośród lasów i jezior. Jak w każdym swoim dziele, tak i w tym, Kazimierz Kutz zadbał o szczegóły, szczególnie skupiając się na sferze obyczajowej. Pomimo staranności ze strony reżysera „Tarpany” to jeden z jego słabszych filmów w karierze. Filmu nie uratowały nawet piękne mazurskie krajobrazy uwiecznione przez debiutującego jako samodzielny operator, Wiesława Zdorta.
Kutz o filmie powiedział:
Istotnym wszakże założeniem przy „Tarpanach” było potworne szyderstwo z ciągle żywej mentalności postszlacheckiej we współczesnym, nowym wydaniu. O ile pamiętam, tylko Zbigniew Pitera właściwie film odczytał, odczuł w nim tę kpinę. Wszyscy pozostali krytycy odebrali „Tarpany” na serio, podczas gdy ja byłem przekonany, iż zrealizowałem „orbis Klang Film” – kpinę z pewnych głupich postaw i problemów Polaczków: z naszej potrzeby mitu bohatera. Opowiadałem o bohaterze-staruszku, który był podobno „strasznym kozakiem” podczas Powstania Warszawskiego i – jak każdy Polak – odczuwał potrzebę pociągnięcia automitu aż do końca życia. W związku z tym wynalazł sobie te Bogu ducha winne tarpany, aby utrzymać w nowej wersji swoją niezwykłość. Także wszystkie inne układy w tym filmie były drwiną z naszych mitów.
Inni o filmie wypowiadali się następująco:
Tymczasem „Tarpany” okazały się bardzo dalekie od realnych problemów współczesności.
Miron Czernienko (1987)
W tym filmie o dzikich najdłuższa scena dzieje się przy stole i fortepianie.
Zbigniew Florczak (1962)
Jak doszło do tego, że reżyser tak zdolny i ambitny jak Kutz dał się uwieść koncepcji tak miałkiej, tak bezpłciowej?
Jan Józef Szczepański (1962)